ذخيره‌گاه‌های زیست‌‌کره ایران درشبکه ذخیره‌‌گاه‌‌های زیست‌‌کره یونسکو

1ـ ارژن و پریشان (1976)

2ـ میانکاله (1976)

3ـ حرّا (1976)

4ـ گنو (1976)

5ـ گلستان (1976)

6ـ ارسباران (1976)

7ـ ارومیه (1976)

8ـ کویر (1976)

9ـ توران (1976)

10ـ ذخیره‌گاه زیست‌کره دنا در محدوده استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان (2010)

11- هامون ( آخرین دخیره گاه ثبت شده )

پارک ملی و منطقه حفاظت شده کویر در استان سمنان،
پارک ملی گلستان در استان گلستان،
منطقه حفاظت شده ارسباران در آذربایجان شرقی،
منطقه حفاظت شده گنو در استان هرمزگان،
پناهگاه حیات وحش میانکاله در استان مازنداران،
منطقه حفاظت شده ارژن و پریشان در استان فارس،
پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده توران در استان سمنان،
منطقه حفاظت شده حرا در استان هرمزگان
و پارک ملی دریاچه ارومیه در استان آذربایجان غربی،
«دنا» در استان کهگیلویه و بویر احمد و «تنگ صیاد» در استان چهار محال و بختیاری
هامون - در ایتان سیستان و بلوچستان - منطقه بزرگی که در نقشه های قدیم ایران منبع آب و آبادانی و تاریخ این مرز و بوم را ساخته است اما از سال 1351 که قرارداد بین ایران و افعانستان راجع به آب رود هیرمند (هیلمند) در شهر کابل به تاریخ 22 اسفند 1351 امضا شد بین امیر عباس هویدا نخست وزیر ایران و موسی شفیق متاسفانه آب در این منطقه کیمیا شد!! در 10 سال اخیر بی آبی به جنگ این مردم جند هزارساله رفته است. باور کنید که دعای این مردم بارش باران در افغانستان است تا بلکه آبی از آن سوی مرز به ایران سرازیر شود و الا با آمدن باران در ایران خودمان همان حقابه ناچیز هم دیگر به ایران سرازیر نمی شود. هرکجا گشتم تا به حال نتوانستم گزارش سالیانه این پروتکل معاهده بین ایران و افعانستان را بیابم! شاید خواست ما و جستجوی ما کمی از عطش این دریاچه و مردم عزیز این خطه کم کند.

بدانیم:
ذخیره‌گاه زیست‌کره ذخیره‌گاه‌های زیست‌‌كره عبارت ‌است از «نواحی دربرگیرنده بوم‌سازگان‌های داخلی خشكی و ساحلی دریایی، یا تركیبی از آنها» كه در چهارچوب برنامه یونسكو به نام انسان و زیست‌كره (mab) (چهارچوب قانونی شبكه جهانی ذخیره‌گاه‌های زیست‌كره) مورد شناسایی بین‌المللی قرار دارد. هر ذخیره‌گاه باید حداقل از یك رشته ضوابط برخوردار باشد و از مجموعه‌ای شرایط پیروی كند تا بتواند در شبكه پذیرفته شود. سه كاركرد ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره عبارت است از: كاركرد حفاظتی برای حفظ منابع ژنتیك، گونه‌ها، بوم‌سازگان‌ها، چشم‌‌اندازها؛ كاركرد توسعه برای تقویت توسعه پایدار اقتصادی و انسانی و كاركرد پشتیبانی لوژستیك برای پشتیبانی از طرح‌های نمایشی، آموزش و كارورزی زیست‌‌محیطی، پژوهش و نظارت پیوسته مسائل محلی، ملی و جهانی حفاظت و توسعه پایدار.

پرونده هامون در چهارمین کنگره جهانی ذخیره گاه های زیست کره و متعاثب آن بیست و هشتمین نشست برنامه بین المللی انسان وکره مسکون یونسکو که در روزهای اخیر در کشور پرو برگزار شده بود بررسی و مورد تصویب قرار گرفت. در این نشست 20 ذخیره گاه جدید به شبکه اضافه شد و در حال حاضر 669 ذخیره گاه در 120 کشور دنیا در شبکه جهانی ذخیره گاه های یونسکو عضویت دارند که 16 ذخیره گاه بین مرزی در میان آنها قرار دارد.